رمز پویا چیست و چگونه تهیه می‌شود؟

رمز پویا و یا یک بار مصرف، در مقابل رمز دوم ثابت یا ایستا قرار می‌گیرد. رمز دوم، گذرواژه‌ایست که در خریدهای اینترنتی مورد استفاده است. هر کارت اعتباری بانکی، علاوه بر یک رمز اصلی، رمز دومی دارد که شما در هنگام خریدهای آنلاین خود، همراه با کد CVV2 و تاریخ انقضای کارت، به آن نیاز دارید. هر کدام از این سه مورد اگر نباشد، خرید اینترنتی به مشکل بر می‌خورد.
در مقابل رمز ثابت، این رمز یکبارمصرف One Time Password یا OTP قرار دارد و معنای آن رمزی است که فقط یک‌بار می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد.
بانک‌ها درواقع باید به‌وسیله ابزار‌هایی که در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند تا اول دی ماه۹۸ امکان استفاده از رمز دوم یک بار مصرف را برای کاربران خود فراهم کنند.
به دلیل اهمیت این قضیه و در راستای اطلاع رسانی به مشتریان عزیز مای فون، در این مقاله به توضیح این رمز الکترونیکی، دلیل استفاده و راه‌های دسترسی به آن خواهیم پرداخت.

چرا رمز پویا؟

متاسفانه به دلیل نا امنی بعضی از صفحات وب، اطلاعات شخصی کارت‌های بانکی افراد مانند رمز دوم به راحتی به دست سارقان می‌افتند و در چشم به هم زدنی، حساب فرد خالی می‌شود. پلیس فتا گزارش کرده است، در سال ۹۷، ۲۰ تا ۲۵ هزار پرونده برداشت غیرمجاز و سرقت اینترنتی که بخش مهمی از آن‌ها به خاطر نا آگاهی صاحبان حساب در نگهداری از رمز دوم خود بوده، نزد این نهاد تشکیل شده است.
طبق اعلام‌های قبلی نهادهای مربوطه مقرر شده بود بانک‌ها از اول خردادماه ۹۸ رمز دوم ثابت و یا ایستا را حذف کرده تا با جایگزینی رمز یکبارمصرف و یا پویا به مقابله با برداشت‌های غیرمجاز سارقان بروند؛ ولی به دلایلی این امر عقب افتاد و طبق آخرین اعلام از ابتلای دی ماه ۹۸ تمامی بانک‌ها موظف به دادن خدمات به مشتریان خود در راستای استفاده از رمز پویا به جای رمز ثابت دوم شده‌اند.
بر اساس اعلام پلیس فتا، فیشینگ عامل شکل‌گیری یک‌سوم جرائم سایبری در کشور است. به همین دلیل استفاده از رمز دوم یکبارمصرف و یا پویا به‌جای رمز ثابت در دستور کار قرارگرفته است.
پلیس فتا پیش بینی کرده است رمز پویا جلوی فیشینگ را تا حد زیادی خواهد گرفت و قربانیان کلاهبرداری‌ها و دزدی‌های سایبری کاهش خواهد یافت.
همان‌طور که گفته شد، در حال حاضر افراد برای خریدهای اینترنتی و یا انتقال وجه آنلاین نیاز به یک رمز دوم همیشگی دارند که آن را در کنار مشخصات دیگری چون شماره کارت، کد CVV2 و تاریخ انقضا در سایت مربوطه وارد می‌کنند.

فیشینگ چیست؟

در کلاه‌برداری به روش فیشینگ سارقان اینترنتی به شکلی کاربران را فریب داده و آن‌ها را به یک صفحه جعلی پرداخت که خود طراحی کرده‌اند، می‌کشانند. در این روش، تمامی اطلاعات کاربر اعم از CVV2 و رمز دوم ثابت را ذخیره کرده و اقدام به دزدی می‌کنند.

این صفحات جعلی کاملاً شبیه صفحه‌های اصلی و واقعی درگاه‌های بانک‌ها طراحی می‌شود و حتی برای آن‌ها آدرس‌هایی شبیه به صفحات حقیقی در سیستم بانکی در نظر گرفته می‌شود. سارقان از ناآگاهی کاربران فریب خورده استفاده کرده و در این صفحه جعلی همه مشخصات از جمله رمز دوم ثابت را می‌دزدند.
سارقان با استفاده از اطلاعات کارت در کنار رمز دوم ثابت می‌توانند حساب فرد را به‌ سرعت خالی کنند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته برای جلوگیری از این ماجرای دردناک رمز دوم یک‌بارمصرف یا OTP  در نظر گرفته‌شده است. با استفاده از این رمز پویا در نهایت سارقان سایبریُ رمزی را به دست می‌آورند که تنها برای یک بار می‌شود از آن استفاده کرد.

چطور از رمز یکبارمصرف استفاده می‌شود؟

بعضی از بانک‌ها بر روی نرم افزار اصلی خود و یا نرم افزاری مخصوص این قضیه که برای موبایل طراحی شده است، اقدام به ایجاد رمز پویا می‌کنند. زمانی که قصد خرید اینترنتی یا انتقال وجه آنلاین دارید هم‌زمان این اپلیکیشن یک رمز به شما ارائه می‌دهد. این رمز تنها برای تراکنش همان لحظه شما اعتبار خواهد داشت.
اپلیکیشن‌های بانک‌ها این رمز را با استفاده از الگوریتم پیچیده‌ای تولید می‌کنند که دستیابی به آن برای هکر‌ها بسیار پیچیده یا حتی غیرممکن به‌حساب می‌آید. لازم به ذکر است که پیش از این برخی بانک‌ها از پیامک برای ارسال رمز استفاده می‌کردند. بانک‌ها در راستای ارتقاء سطح امنیت تراکنش‌ها، امکان دریافت رمز دوم پویا را فراهم کرده‌اند.

نحوه فعال سازی رمز پویا برای بانک‌های مختلف

در ادامه لیستی از نحوه گرفتن رمز پویا از بانک‌های مختلف را خواهید دید، اگر بانک شما در لیست زیر نبود، لطفا کلید واژه‌هایی متشکل از «نام بانک» و «نحوه گرفتن رمز پویا» را در GOOGLE جستجو کرده تا نتیجه را دریافت نمایید، شما می‌توانید هر گونه راهنمایی در این مورد را از پشتیبانی بانک خود و یا کارشناسان مای فون بخواهید.

بانک ملت
بانک ملت جهت استفاده مشتریان از امکان جدید رمز‌های پویا، برنامه موبایلی «رمز نگار ملت» را ارائه کرده است. این نرم افزار علاوه بر دادن رمز‌های پویا و یکبار مصرف به عنوان رمز دوم در تراکنش‌های غیرحضوری و اینترنتی به مشتری امکان بهره مندی از رمزهای پویا در تراکنش‌های مبتنی بر رمز اول را نیز می‌دهد. برای استفاده از برنامه رمز نگار ملت لازم است که در ابتدا با مراجعه به عابر بانک ملت، کد فعالسازی برنامه را دریافت نمایید. پس از دانلود رمز نگار ملت و نصب آن، با وارد کردن کد، برنامه را فعال کنید. از این پس، برای هر بار دریافت رمز پویا کافی است به رمز نگار ملت مراجعه نمایید.

بانک تجارت
بانک تجارت برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف، اپلیکیشن «همراز» را تهیه و در حال حاضر بانک تجارت صرفا دستگاه‌های خودپرداز را به عنوان تنها روش برای فعال‌سازی اپلیکیشن همراز معرفی کرده است. در نتیجه برای استفاده از خدمات رمز پویا بانک تجارت لازم است ابتدا با مراجعه به یکی از دستگاه‌های خودپرداز این بانک، کد فعال‌سازی رمز پویا را دریافت کرده و با وارد کردن کد در برنامه همراز، اپلیکیشن را فعال نمایید.

بانک سامان
بانک سامان برای ارائه خدمات رمز دوم از برنامه «رمزینه» استفاده می‌کند. برای فعال‌سازی اپلیکیشن رمزینه باید به یکی از شعب بانک سامان مراجعه نمایید تا کد فعال‌سازی برای شما پیامک گردد. با دانلود و نصب اپلیکیشن رمزینه و فعال‌سازی این برنامه، می‌توانید از خدمات رمز پویا بانک سامان استفاده نمایید.

بانک ملی
برای فعال‌سازی رمز یکبار مصرف اول و دوم کارت‌های بانک ملی باید نرم‌افزار «شصت(۶۰)» را نصب کنید. توجه داشته باشید که از دانلود کردن این برنامه از دیگر سایت‌ها اکیدا خودداری نمایید. بانک ملی روش‌های متعددی برای فعال‌سازی برنامه رمز ساز خود دارد. برای فعال‌سازی نرم‌افزار شصت، به سامانه بام، دستگاه‌های کیوسک و دستگاه‌های خودپرداز بانک ملی مراجعه فرمایید.

بانک پارسیان
برای استفاده از خدمات رمز پویا بانک پارسیان لازم است که ابتدا برنامه «پارسیان من» را دانلود و نصب کنید. اپلیکیشن پارسیان من به صورت اختصاصی برای تهیه رمز پویا معرفی شده است. به منظور فعال‌سازی برنامه، می‌بایست به یکی از دستگاه‌های خودپرداز بانک پارسیان مراجعه نمایید.

بانک پاسارگاد
مشتریان بانک پاسارگاد می‌توانند از طریق نرم افزار «موبایل بانک پاسارگاد» نسبت به دریافت و فعال‌سازی رمز دوم یک‌بارمصرف اقدام کنند. فعال‌سازی موبایل بانک بدین صورت است که با مراجعه به خودپرداز بانک پاسارگاد کد کاربری و رمز عبور را دریافت کرده و پس از آن با دانلود همراه بانک پاسارگاد نسبت به دریافت رمز یک‌بارمصرف کارت‌های بانک پاسارگاد اقدام می‌کنید.

بانک سپه
برای دریافت رمز یکبار مصرف بانک سپه، ابتدا باید اپلیکیشن «رمزساز سپه» را روی تلفن همراه خود نصب کنید. برای نصب آخرین نسخه این برنامه، ابتدا به سامانه اینترنت بانک سپه  مراجعه کنید و روی گزینه «اینترنت بانک قدیم سپه» کلیک کنید. توجه داشته باشید که برای دریافت کد فعال‌سازی باید به یکی از شعب بانک سپه مراجعه و فرم درخواست رمز یک‌بار مصرف را پر کنید.

ایران زمین
نرم افزار «رمزساز ایران زمین» نرم افزاری برای ارائه رمز پویا به مشتریان این بانک، مشتریان می توانند پس از مراجعه به شعب و ثبت درخواست خود و همچنین نصب و فعال سازی نرم افزار بر روی سیستم عامل گوشی مورد نظر خود، نسبت به تولید رمز یکبار مصرف برای انجام عملیات مالی و غیر مالی اقدام کنند.

بانک سرمایه
برنامه «رمزساز سرمایه» جهت تولید رمز یکبار مصرف اینترنت بانک، رمز دوم یکبار مصرف و رمز اول یکبار مصرف ارائه گردیده است. جهت فعال‌سازی برنامه رمزساز از طریق رمز ایستا که از یکی از شعب بانک دریافت نموده‌اید وارد اینترنت بانک شده و از طریق منوی تنظیمات اینترنت بانک و مطابق با فایل راهنمای برنامه که در سایت این بانک ارائه شده است، نسبت به فعال‌سازی رمز یکبار مصرف خود اقدام نمایید.

بانک رفاه کارگران
نرم‌افزار «رمز یکبار مصرف موبایلی» به منظور تولید تولید رمز پویا بانک رفاه کارگران تهیه گردیده‌است. مشتریان بانک رفاه کارگران می‌توانند با مراجعه به شعب بانک نسبت به اخذ شماره سریال و شماره فعالسازی نرم‌افزار رمز یکبار مصرف موبایلی اقدام نمایند. سپس و با توجه به اینکه شماره سریال اخذ شده از شعبه با FDL یا FDN شروع می‌شود، نرم‌افزار مربوطه را دانلود و طبق راهنمای سایت بانک، نرم افزار را نصب کنند.

بانک صادرات
بانک صادرات ایران  نرم‌افزار موبایلی «ریما» را به عنوان نرم‌افزار تولید رمز یکبار مصرف اول و دوم کارت تدوین و از طریق سایت این بانک و نرم‌افزار موبایلی «صاپ» در دسترس است. بدین منظور لازم است مشتریان محترم از طریق مراجعه به دستگاه خودپرداز نسبت به فعال‌سازی رمز یاد شده اقدام کنند. بدیهی است اعتبار رمزهای تولید شده از طریق برنامه «ریما​» جهت انجام تراکنش‌های مبتنی بر کارت، ٦٠  ثانیه می‌باشد.