سوختگی نمایشگر چیست و چگونه می‌ توان از بروز این اتفاق جلوگیری کرد؟

اگر زمان زیادی را صرف بحث در مورد ویژگی های برتر تکنولوژی ‌های صفحه نمایش LCD در برابر OLED کنید، در نهایت بحث به موضوع سوختگی نمایشگر OLED کشیده خواهد شد. نکته مهم این است که نمایشگر های OLED با گذشت زمان درگیر مشکلات ظاهری می ‌شوند در حالی که این موضوع برای LCD وجود ندارد. اما در نهایت این بحث‌ و گفتگو ها، شما به همان اندازه که حقایق جالبی در مورد این موضوع خواهید شنید، به همان اندازه نظرات اغراق ‌آمیزی نیز در مورد این نوع صفحه نمایش به گوشتان خواهد خورد.

شما ممکن است هرگز این موضوع را تجربه نکرده باشید اما برای بسیاری از مشتریان در هنگام خرید گوشی هوشمند گران ‌قیمت، احتمال سوختگی نمایشگر موضوع نگران‌کننده‌ ای است. به خصوص این که امروزه گوشی ‌های هوشمند رده برتر از تکنولوژی صفحه نمایش OLED استفاده می ‌کنند. برای برطرف کردن تمام نگرانی‌ های وجود در خصوص صفحه نمایش و سوختن آن، به پرسش ‌های کلیدی مطرح شده در ادامه مطلب خواهیم پرداخت. مثلا اینکه سوختگی نمایشگر چیست؟ چرا صفحه نمایشگر می‌ سوزد و برای جلوگیری از آن چه اقداماتی باید صورت گیرد؟

سوختگی نمایشگر چیست؟

عنوان سوختگی کمی گمراه‌ کننده است زیرا در واقعیت هیچ سوختگی یا گرمایی دخیل نیست. در عوض، این اصطلاح برای توصیف صفحه نمایشی به کار گرفته می ‌شود که دچار تغییر رنگ دائمی در بخش ‌های مختلف پنل شده است.

 این سوختگی می ‌تواند به شکل یک متن یا طرح تصویر، محو شدگی رنگ‌ ها یا سایر لکه‌ ها یا الگو های قابل توجه بر روی نمایشگر ظاهر شود. چنین نمایشگری همچنان به صورت معمول کار می‌ کند اما یک تصویر شبح ‌وار یا تغییر رنگ قابل توجه در هنگام روشن بودن نمایشگر دیده می‌ شود. برای این که یک نمایشگر در رده ‌ی نمایشگر های سوخته شده قرار گیرد، این مصنوعات و اشکالات به وجود آمده باید دائمی باشند. در واقع آن‌ ها باید عیب ایجاد شده بر قسمت سخت ‌افزاری نمایشگر باشند تا سوختگی تلقی شوند نه یک ایراد گرافیکی که به واسطه‌ی نرم‌افزار یا مشکل مرتبط با مدار درایور صفحه نمایش ایجاد شده است.

این اصطلاح در واقع به زمان مانیتور های CRT باز می‌گردد که در آن‌ ها ترکیبات فسفر ساطع ‌کننده ‌ی نور که تصویر را تولید می ‌کنند، با گذشت زمان درخشندگی خود را از دست می ‌دهند. پنل‌ های LCD با همین مشکل روبرو هستند اما به دلیل نحوه‌ ی ساخت نمایشگر های LCD،‌ کمتر در آن ‌ها رخ می‌ دهد.

اگرچه این مشکل به بدی و وخامت مشکل CRT نیست اما نمایشگر های امروزی OLED گوشی‌ های هوشمند نیز با مشکل مشابه ‌ای روبرو هستند. با وجود آنچه گفته شد، مشاهده‌ ی این مشکل به ندرت رخ می ‌دهد مگر این که شما به دنبال آن بگردید و به طور معمول نمایشگر باید زمان زیادی استفاده شود تا چنین مشکلی در آن ظاهر شود. در گوشی‌ های هوشمند، الگوی سوختگی به طور معمول با دکمه ‌های پیمایش و نوار اعلان مرتبط است.

چرا این اتفاق رخ می‌ دهد؟

دلیل اصلی سوختگی نمایشگر، تغییر عمر کاری قطعات تولید کننده‌ ی نور صفحه نمایش است. با گذشت زمان، میزان درخشندگی آن ‌ها دستخوش تغییر می‌َ شود و از این رو، تولید رنگ پنل‌ ها به تدریج و با گذشت زمان تغییر می‌کند. تمام نمایشگر ها دستخوش چنین تغییراتی می ‌شوند، اگر چه این موضوع را می ‌توان با نرم‌افزار های هوشمند تا حدودی کاهش داد. اما در مورد سوختگی نمایشگر، برخی از قسمت‌ های صفحه نمایش زودتر از قسمت ‌های دیگر فرسوده می ‌شوند.

 این امر موجب می ‌شود تا تغییر تدریجی رنگ‌ های روشن نمایشگر در بخش‌ هایی از آن شدید تر از بخش‌ های دیگر باشد و در نتیجه تصویری شبح ‌وار ایجاد شود.

در تکنولوژی مدرن به کار گرفته شده در گوشی ‌های هوشمند و ساعت ‌های هوشمند، سوختگی نمایشگر می ‌تواند در نتیجه‌ ی طول عمر متفاوت بین ساب ‌پیکسل ‌های ‌LED زرد، قرمز و آبی مورد استفاده در پنل ‌های OLED باشد. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، بخش‌ های از نمایشگر که به ندرت تغییر می‌کنند یا اغلب سیاه و خاموش هستند مانند دکمه ‌های پیمایش یا نوار اعلان، بیشتر از بخش ‌های دیگر در معرض این مشکل قرار دارند. شما همچنین متوجه تاثیر نوار های وضعیت تیره ‌تر طراحی  شده برای مخفی کردن ناچ ‌های صفحه نمایش خواهید شد.

دلیل آن این است که این نواحی به احتمال زیاد نمایان گر یک رنگ، یک آیکون و یا یک متن هستند در حالی که بقیه بخش‌ های نمایشگر، مجموعه ‌ی تصادفی از رنگ ‌ها از وبسایت ‌ها، ویدئو ها، اپلیکیشن ‌های مختلف را نمایش می‌ دهند. بنابراین، ساب ‌پیکسل ‌های موجود در این نواحی به صورت یکنواخت استفاده نمی ‌شوند و از این رو، فرسودگی آن‌ ها نیز یکسان نخواهد بود. همین امر به تدریج منجر به تغییر درخشندگی در باز تولید نور خواهد شد. تغییر به حالت نوار های شفاف Material Design اندروید موجب می ‌شود تا روند فرسودگی به صورت یکنواخت در بخش‌ های مختلف شکل گیرد.

به لحاظ فنی، مشکل این است که بازده درخشندگی LED های آبی به شدت کمتر از پیکسل ‌های قرمز یا سبز است. این بدان معنی است که برای یک پیکسل با اندازه معین، به منظور دستیابی به میزان درخشندگی یکسان با پیکسل ‌های قرمز و سبز، یک LED آبی باید جریان بیشتری را دریافت کند.

جریان بیشتر موجب فرسودگی سریع‌ تر پیکسل می‌ شود و در نتیجه طول عمر آن  کاهش یافته و در نهایت نمایشگر به سمت رنگ ‌های قرمز و سبز متمایل می ‌شود. بنابراین، رنگ نمایشگر OLED به صورت یکنواخت تخریب نمی ‌شود بلکه به تدریج به سمت رنگ‌ هایی با تناژ قرمز و سبز متمایل می‌ گردد.

بنابراین، اگر بخشی از یک نمایشگر بیشتر طول عمر کاری خود را صرف نمایش دادن یک تصویر آبی یا سفید کند، پیکسل ‌های آبی در آن ناحیه سریع‌تر از نواحی دیگر خراب خواهند شد. این در واقع سوختگی نمایشگر است.

آیا می‌توان از آن جلوگیری کرد؟

در این مرحله، تولیدکنندگان به خوبی از مشکلات بالقوه موجود آگاه هستند و گام‌ های هوشمندانه ‌ای را در جهت کمک به جلوگیری از رخداد آن برداشته ‌اند. برای شروع، سامسونگ از زمان معرفی گلکسی S3 از آرایش ساب ‌پیکسل پنتایل در نمایشگر های AMOLED خود استفاده کرده است. با بزرگ‌ تر کردن ساب ‌پیکسل آبی، به جریان کمتری برای تامین نور ضروری، نیاز است. تامین یک LED با جریان کمتر موجب افزایش عمر کاری آن می‌ شود به گونه ‌ای که تغییر چشمگیر رنگ به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت.

این به طور مستقیم مسئله‌ ی بخش‌ های مختلف فرسودگی نمایشگر در نرخ‌ های مختلف را بیان نمی‌ کند اما به طور قطع بیانگر این موضوع است که مدت زمان طولانی‌ تری برای تشخیص پنل‌ های OLED ارزان‌ تر یا قدیمی ‌تر نیاز است. پنل‌ های OLED گران قیمت با LED های با دوام ‌تر و طرح ‌های بهتری ساخته شده ‌اند که موجب می‌ شوند تا فرسودگی آن‌ ها در گوشی‌ های هوشمند به طرز قابل توجهی کاهش یابد.

برای این امر، راه‌حل ‌های نرم‌ افزاری نیز وجود دارد. محصول Android Wear می ‌تواند گزینه‌ ی حفاظت از سوختگی OS را فعال سازد. این حالت به طور متناوب محتوای نمایشگر را با استفاده از چندین پیکسل تغییر می ‌دهد به گونه ‌ای که آن‌ ها زمان یکسانی را برای نمایش رنگ ‌های مختلف سپری می ‌کنند. گوشی ‌های هوشمند مجهز به تکنولوژی نمایشگر Always-On نیز از همین تاکتیک استفاده می‌کنند. گوگل همچنین مجموعه ‌ای از دستور العمل ‌های طراحی را برای جلوگیری از هر گونه مشکل سوختگی نمایشگر در طراحی ساعت ‌های OLED پیشنهاد می‌ دهد.

اما چه کار می‌ توان انجام داد؟

اگر با مشکل سوختگی نمایشگر روبرو هستید، کار زیادی برای جبران این صدمه از دست شما بر نمی ‌آید. در پلی استور، اپلیکیشن ‌هایی با ادعای از بین بردن این مشکل وجود دارند اما استفاده از آن ‌ها نهایتاً منجر به سوختن بقیه‌ ی نمایشگر می ‌شود تا رنگ ‌ها با هم سازگار شوند که این راه ‌حل ایده‌آلی نیست.

اگر در مورد این مشکل نگران هستید، اقدامات پیشگیرانه ‌ای وجود دارند که با به کارگیری آن‌ ها می‌ توانید طول عمر نمایشگر را افزایش دهید و به جلوگیری از اثر شبح ‌وار وحشتناک آن کمک کنید:

1. میزان روشنایی نمایشگر را در حد معقول نگه دارید. افزایش روشنایی به جریان بیشتری نیاز دارد و بنابراین طول عمر LED کوتاه‌ تر می ‌شود. تا وقتی مجبور نشده ‌اید، روشنایی را بیشتر نکنید.
2. تایمر Screen Off نمایشگر را کمتر کنید. خاموش کردن صفحه نمایش وقتی از آن استفاده نمی ‌کنید، موجب می‌ شود تا از نمایش تصاویر استاتیکی جلوگیری به عمل آید.
3. در صورت وجود از حالت تاریک استفاده کنید. استفاده از یک رابط تاریک ‌تر موجب کاهش مقدار روشنایی می‌ شود و به طول عمر LED کمک می‌ کند.
4. در صورت امکان از حالت Immersive استفاده کنید. این حالت موجب می ‌شود تا نوار اعلان مخفی شود به گونه‌ ای که آیکون‌ های استاتیکی نمایش داده نخواهد شد. از طرف دیگر، از راه ‌اندازی استفاده کنید که ویژگی مشابه ‌ای را همراه با نوار پیمایش شفاف و گزینه‌ های کشویی اپلیکیشن ارائه می ‌دهد.
5. از پس زمینه ‌ای استفاده کنید که رنگ ‌های تیره ‌ای دارد و هر از چندگاهی آن را تغییر دهید.
6. از کیبرد هایی استفاده کنید که تم‌ های تیره ‌تری را ارائه م ی‌دهند تا از تخریب رنگ در قسمت پایینی نمایشگر جلوگیری به عمل آید.
7. اگر به طور منظم برای سفر های طولانی از یک اپلیکیشن پیمایش استفاده می ‌کنید، اپلیکیشنی را انتخاب کنید که المان ‌های UI استاتیک روشن زیادی نداشته باشد.
8. اگر گوشی هوشمند شما این امکان را به شما می‌ دهد، پیمایش را انتخاب کنید و دکمه‌ ها را رها کنید. این کار به جلوگیری از سوختگی نمایشگر در قسمت دکمه‌ ها کمک می ‌کند.

با توجه به هر آنچه گفته شد، سوختگی نمایشگر مشکلی نیست که بسیاری از کاربرانی که قصد خرید گوشی ‌های هوشمند با OLED جدید را دارند، نگران آن باشند. پنل‌ های جدید طول عمر بیشتری نسبت به گوشی ‌های هوشمند با OLED اولیه دارند و امکان سوختگی در آن ‌ها خیلی نادر است.

 فقط به یاد داشته باشید که یک تصویر ثابت را به صورت همیشگی با حداکثر روشنایی نگه ندارید، در این صورت برای سال‌ ها بدون هیچ مشکلی از نمایشگر تلفن همراه خود لذت خواهید برد.

کلام آخر این است که شما باید به استفاده صحیح از نمایشگر مدرن گوشی هوشمند خود پیش از به وجود آمدن مشکل سوختگی توجه داشته باشید و نکات لازم را بیاموزید. آگاهی داشتن در مورد چگونگی فرسودگی گوشی و شیوه‌ ی به حداکثر رساندن طول عمر آن‌ ها، راهی سودمند و ارزشمند خواهد بود.

منبع:

androidauthority